Not

Bir yaz akşam üstüne ihtiyacımız var.
Kendimizi, vazgeçtiğimizi, hayal ettiğimizi, elde ettiğimizi ... düşünmediğimiz.
Hafif ve alelade

Evolution as a pachinko history: what is 'random'?

We discussed a Japanese pachinko machine in an earlier post, a pinball machine, as an example of the difference between randomness and determinism, in an evolutionary context.   Here we want to use pachinko machine imagery in a different way.

The prevailing, often unstated but just-under-the-surface assumption is that every trait in life is here because of natural selection.  Of course, for a trait to be here at all, bearers of its ancestral states up to the present (or, at least, the recent past) were successful enough to have reproduced.  It would not be here if it were otherwise, unless, for example, it's itself harmful, or without function but connected to a much better, related trait since genes are usually used in many different bodily contexts and may be associated with both beneficial and harmful traits.  Most sensible evolutionary geneticists know that many or even most sites in genomes tolerate variation that has either no effect or effects so small that in realistic population sizes they change in frequency essentially by chance.





However, the widespread default assumption that there must be an adaptive explanation for every trait usually also tacitly assumes that probabilism doesn't make much difference.  Some alert evolutionary biologists will acknowledge that one version among contemporary but equivalent versions of a trait can evolve by chance relative to other versions.  But the insistence, tacit or expressed, is that natural selection, treated essentially as a force, is responsible.  The very typical view is that the trait arose because of selection 'for' it, and that's why it's here.  And speaking of 'here', here's where a pachinko analogy may be informative.

If a bevy of metal balls tumbles through the machine, each bouncing off the many pins, they will end up scattered across the bottom ledge of the machine (the gambling idea is to have them end up in a particular place, but that's not our point here).  So let's take a given ball and ask 'Why did it end up where it did?"





The obvious and clearly true answer is 'Gravity is responsible'.  That is the analogue of 'selection is responsible'.   But it is rather an empty answer.  One can always say that what's here must be here because it was favored (that is, not excluded) by fitness considerations: its ancestral bearers obviously reproduced!  We can define that as 'adaptation' and indeed in a sense that is what is done every day, almost thoughtlessly.

Gravity is, like the typical if tacit assumption about natural selection, a deterministic force for all practical purposes here.  But why did this ball end up in this particular place?  One obvious answer is that each starts out in a slightly different place at the top, and no two balls are absolutely identical. However, each ball makes a different path from the top to the bottom of the obstacle course it faces. Yes, it is gravity that determines that they go down (adapt), but not how they go down.

In fact, each ball takes a different path, zigging and zagging at each point based on what happens, essentially by chance, at that point.   This one might think of as local ecosystems on the evolutionary path of any organism, that are beyond its control.  So, in the end, even if the entire journey is deterministic, in the sense that every collision is, the result is not one that can, in practice, be understood except by following the path of each ball (each trait, in the biological analogy).  And this means that the trajectory cannot be predicted ahead of time. And in turn, this means that our interpretation of what a trait we see today was selected 'for' is often if not usually either basically just a guess or, more often, equates what the trait does today to what it was selected to be, expressed as if it were an express train from then to now.

And this doesn't consider another aspect of the chaotic and chance-affected nature of evolutionary adaptation: the interaction with the other balls bouncing around at the same time in such an obstacle course.  Collisions are in every meaningful sense in the game of life, if not pachinko, chance events that affect selective ones, even were we to assume that selection is simple, straightforward, and deterministic.

The famous argument by Gould and Lewontin that things useful for one purpose, such as 'spandrels' in cathedral roofs, are incidental traits that provide the options for future adaptations--life exploits today with what yesterday produced for whatever reason even if just by chance.  The analogy or metaphor has been questioned, but that is not important here.  What is important is that contingencies of this nature are chance events, relative to what builds on them.  Selectionism as a riposte to creationism is fine but hyper-selectionism becomes just another often thought-free dogma.  Darwin gave us inspiration and insight, but we should think for ourselves, not in 19th century terms.

A far humbler, and far less 'Darwinian' (but not anti-Darwinian!), explanation of life is called for if we really want to understand evolution as a subtle often noisy process, rather than as a faith.  Instead, even serious biologists freely invent--and that's an apt word for it--selective accounts, as if true explanations, for almost any trait one might mention. It's invented because some reason is imagined without any direct evidence other than present-day function, but then treated as if directly observed, which is rarely possible. Here is an interview that I just came across that in a different way makes some of the same points we are trying to make here.

Everything here today is 'adaptive' in the sense that it has worked up to now.  Everything here today is also a 4 billion year successful lineage, that all made its way through the pachinko pins.  But these are almost vacuous tautologies.  Understanding life requires understanding one's biases in trying to force simple solutions on complicated reality.

 Over the last couple of weekends I have been making new arrangements in the shop; it's nice after the removal of all the Christmas paraphernalia to get some fresh Spring colours going on. Alongside the old glass bottles with the vintage flowers sit simple bracelets and necklaces, fashioned from beads made from recycled wine bottles, in beautiful sea greens and blues.



There's a bit of a 1920's theme going on in the front window, with Patsy's handmade books and  bunting, and my fabric-scrap cards with sepia photos.



 There are drawers full of colourful ribbons, packs of fabrics and Suffolk Puffs.....

 I love this time of year because it gives me a chance to re-energise my batteries, and develop new ideas. I've just treated myself to a new sewing machine which can do all kinds of pretty stitches, so that could take my work in a different direction. Manning the shop only at weekends means I can fully immerse myself in creativity, and spend more time with J, who is playing his guitar beside me as I write.
I've noticed that blogging seems to have gone a bit out of favour lately, and Instagram is the new go-to medium of choice for posting pictures, but I shall continue to write my blog dear friends in the hope that you will carry on reading. I just don't relate to all this need for instant gratification and interaction. I know doing a blog post takes time, but I guess I'm just one of those that prefers to live life in the slow lane.....
xxx

Piperku

Masal...


Bir varmış bir yokmuş evvel zaman içinde kalbur saman içinde , ninem dedemin beşiğini tıngır mıngır sallarken dedem düştü beşikten ninem kaçtı eşikten , dedem kaptı küreği döndürdü nineme binbir köşeyi derken çoook eski zamanların birinde , Ülkenin birinde yaşlı bir nineyle bir dede yaşarmış ninenin adı Babu Dedenin adıda dadu'ymuş...


Babu ve Dadu çok mutluymuşlar birbirlerini çok sever, sayar arada  tartışsalarda hemen barışırlarmış, çünkü başka kimseleri yokmuş  iki inek ,iki öküz bir kaç tavuktan başka...
 Dadu bir gün pencerenin önüne oturmuş derin derin düşünmeye başlamış Babu gelmiş , neyin var senin   demiş Dadu  baksana  yaşlanıyoruz hiç kimsemizde yok  yarın bir gün elimiz ayağımız tutmayınca bize kim bakacak demiş , ikiside ağlamaya başlamış...
 O sırada yoldan gecen  biri seslerini duymuş ve gelip neden ağladıklarını sormuş , onlarda anlatmış  ben size bir  susak vereceğim o susağın içine ikinizde kırk gün boyunca  dua edip üfleyeceksiniz kırk birinci gün susağı açacaksınız...



 Tamam demişler ve dediği gibi uygulamaya çalışmışlar  kırk gün sonra susağı bir açsınlar ki ne görsünler bir sürü parmak çocuk evin dört bir köşesine koşturuyor,  Babuyla Dadu eyvah! bu çocuklar bizi yer bitirir deyip hemen biri süpürgeyi kapmış biri küreği kovaya doldurup hepsini koşa koşa dereye götürüp dökmüşler..
 eve gelince eyvah! biz ne yaptık neden hepsini attık birini bıraksaydık bari  şimdi kim bakacak bizi diye yine ağlamaya başlamışlar..
 Süpürgenin arasından bir tane parmak çocuk  ağlamayın ben buradayım demiş... Babu ve Dadu çok sevinmişler, bu erkek bir parmak çocukmuş , isminide piperku koymuşlar günler geçmiş aylar geçmiş bir birlerine iyice alışmışlar...
 Dadu bir gün öküzleri alıp tarlaya gitmiş Babuda evde börek yapmış öğlen vakti gelince Babu , piperkuya demiş ki
- Hadi oğlum kalk  ta babana börek pişirdim onu götür..
 Tamam demiş Piperku  almış annesinin hazırladığı çıkıyı, türkü söyle söyleye gitmiş tarlanın başına gelince durmuş.
Babasına seslenmiş 
Babaaa nereden geleyim
kenardan oğlum kenardan
Çıkıyı açıp tepside ki böreğin kenarını yemiş
tekrar seslenmiş baba nereden geleyim 
ortasından oğlum ortasından
 piperku böreğin ortasından yemiş
tekrar seslenmiş babasına babaa nereden geleyim 
bittisinden gel oğlum bittisinden 
piperku böreği bitirip babasının yanına gitmiş
babası merakla oğlum nerede benim böreğim demiş?
 Babacığım kenarından gel dedin kenarını yedim ortasından gel dedin ortasını yedim bittisinden gel dedin bitirdim...
 Dadu yinede kızmamış şevkatle piperkunun başını okşayıp sen şu öküzlerin başında durda ben gidip evde yiyeyim demiş.


 Piperku uslu durur mu hiç zaten parmak kadar hemen öküzlerden birinin kulağının kenarına girip yatmış öküzler tarlayı kendi başlarına sürüyormuş, ormanın içinden iki hırsız  geçerken öküzleri sahipsiz sanıp bir birlerini dürtmüş iki arkadaş..
 Hemen öküzlerin yanına gidip öküzleri çalmışlar, piperku her şeyden habersiz uyuyormuş öküzün kulağında..
 Öküzler önde hırsızlar arkada ilerlemişler ormanın derinliklerine doğru  derken birden yağmur başlamış o ara seslere uyanan Piperku hırsızları görünce korkudan bağırıp imdat istemeye başlamış bunu duyan hırsızlar öküzleri perili sanıp oracıkta bırakıp kaçmışlar nerede olduğunu bilmeyen Piperku öküzün kulağından çıkmış o ara yağmur başlayınca bir labada yaprağının altına girmiş , öküzde görmeden labada yaprağıyla birlikte onu yutuvermiş...
 Öküzler  hava kararmaya başlayınca  evin yolunu hatırladıklarından yavaş yavaş eve gitmişler...

 Babu ve Dadu şaşkın Piperkuyu her yerde aramış ama bulamamış üzülmüşler yarın tekrar ararız deyip yatmışlar.
 Sabah olunca Babu   inekleri sağmaya gitmiş  Babuyu sesinden tanıyan Piperku başlamış dalga geçmeye nasılsa öküzün içinde onu görmüyor...
 Babunun donu yırtılmış 
babunun donu yırtılmışş  kıkır kıkırda gülüyormuş   bu sesi duyan Babu çok korkmuş hemen Daduyu çağırmış   Piperku yine  söyleniyormuş Dadunun donu yırtılmışş , hemen öküzü alıp  kurtların olduğu bir bölgeye götürüp bırakıp evlerine dönmüşler...
 Çok uzun süre geçmeden kurtlar öküzü yemiş tabi karnındaki Piperkuyu da yutmuş
 Kurt ne zaman bir ağıla gitse kurtun karnından piperku başlıyormuş çoban yetiş diye haykırmaya bütün köylü bir olup kurta bir güzel sopa çekiyormuş neredeyse canından olacak.. 


Bir iki derken kurt canından bezmiş masal bu ya  bilge bir kurt varmış ona gitmiş derdini anlatmış , bilge kurt demiş ki sen deniz kenarına git ye kumu iç suyu ye kumu iç suyu sonra bir tepeye çık oradan kendini aşağı yuvarla ,kurt çaresiz başına geleceklerden habersiz yemiş kumu içmiş suyu ,yemiş kumu içmiş suyu gitmiş yüksek bir tepeden  salmış kendini  yuvarlanırken boooooom diye patlamış , Piperkuda içinden çıkmış kurtulmuş burada da masal bitmiş::)))....
Not : bu masal yüzünden lakabım piperku kaldı:)  büyük küçük herkese anlatırım herkes çok sever , ya siz?

Güzel pazarlar

Günaydın can dostlarım. Yeni evime taşınınca burayı ihmal ettiğim doğrudur. Arayan soran ,yorum atan tüm dostlara selam olsun. İşte geldim buradayım. Eski evimden ve manyak komşulardan kurtulunca bir rahatlık çöktü sanırım. Yeni evim  biraz uğraştırdı beni. Eski ev 33 metre kare olunca yeni ev normal bir ev olunca yeni eşyalar almam gerekti bakın bakalım yeni cicilerimi beğenecekmisiniz.













Geçersiz Kimlik

Yüzümün Kalıbı

Her ayın ikinci hafta sonu Seiba eğitimleri için İstanbul'dayım. İstanbul'a gitmeye alıştım artık. Orada yaşamanın nasıl bir şey olduğunu pek bilmiyorum ama gezmek güzel. En güzel kısmı da İzmir'e dönmek. Genellikle toplu taşıma kullanan biri olarak iki şehirde de yanımda kartlarımı taşıyorum. Onları özene bezene aldığım kırmızı plastik kaba koyuyorum. Şehir değiştirdikçe de birini çıkarıp diğerini takıyorum. Bu ay geri döndüğümün ertesi gün provamız vardı. Arkadaşımla aynı otobüsü denk getirme çalışmalarımız sonuç verdi ve ben otobüse bindim. Yeni döndüğüm için kartımı değiştirmiştim yalnız bakiyem yeterli mi yetersiz mi pek de emin değildim. Ben cihaza kartımı gösterdim “Geçeriz kart” dedi aslında tam olarak öyle demedi. İki kelimeydi söylediği şey ama "bu kartınız pek bir işe yaramıyor" anlamında bir şeyler dedi cihaz. Ben inanamadım. Çünkü kartımı yeni değiştirmiştim üstelik de öğrenci kartımdı. -Halen yüksek lisans yapmanın faydaları. -Kartı bir daha gösterdim yine aynı tepki. İnsanlar arkamda biriktiler. Yana çekildim. Her geçen kişinin arkasından kartımı gösteriyorum. Çıkarıp gösteriyorum, ters çeviriyorum. Yine olmuyor yine olmuyor. Bu arada canım arkadaşım da bana sesleniyormuş benim kartımı kullan diye ama ben hiç kimseyi görmüyorum sadece beynimde bu nasıl artık geçersiz olabilir sorusu var. Şöför bana “kart sizin değil mi” diye sordu. Ben ısrarla benim olduğunu söylüyorum en sonunda vazgeçtim ve arkaya doğru ilerleyip arkadaşımın kartını aldım. Her şey bitip de oturduğumda beynim durmuş gibiydi. Neden bu kadar panik yaptığımı bir türlü anlayamadım. Biraz sakinleşince birden aklıma eski kartımı çıkarmış olduğum yeni kartımın ise çantamda olduğu geldi. Bu kart aynı zamanda benim üzerinde fotoğrafım da olan kimliğimdi.
İstanbul'da olduğum haftasonu Seiba'da Nazlı Hocamla ve Senem Hocamla çalıştık. Pazar günü, Senem Hocayla biyografik hikaye anlatımı çalışmaları yaptık. Genel olarak bedeni serbest bırakmak, anıları hatırlamak için duyuları kullanmak ve içimizin derinliklerinde yol almakla ilgili çalışmalar yaptık. O gün, çocukluğuma, gençliğime, yetişkinliğime dair unuttuğum pek çok şeyi hatırladım. Bende ortaokul anılarım çok silikti, onları hatırladım hem de en ücra köşelerdekileri. İlk evlendiğim yıllara dair pek bir şey hatırlamıyordum, onları hatırladım. Bir süre sonra zaman ve mekan gitti, tüm hayatımın içinde dolaşan bir ruhtum sadece. Her şey bir andaydı sanki. O sırada ne kadar çok değiştiğimi farkettim. Her yaşta, her olayda. Hepsi bendim ama aynı zamanda da değildim. O benlerin hepsiydim. Sonra da aslında yoğun değişim dönemlerindeki anılarımı hafızamdan sildiğimi farkettim. Yeni bir benliğe geçişte bir şeyler kopmuş bende. Onları hatırlamak bana çok iyi geldi. Yaşadığımız öyle çok şey var ki. Hepsine kendime yük yapmadan uzaktan bakabilmek çok rahatlatıcıydı. Bu süreçleri hatırlamam tesadüf değildi.

Hayatımda artık yeni bir döneme girdim, aynı zamanda yeni bir döngüye. O kadar çok döngüden geçiyoruz o kadar çok ölüp yeniden doğuyoruz ki. Yeni kimliklerimizle yola devam etmemiz gerekiyor. Eskiden kalan alışkanlıklar, taktikler, davranış kalıpları, kendimizle ilgili yargılar artık bir işe yaramıyor. Eski kimlikle yol alamıyoruz. Bunu farketmediğimizde de hayat bize başka başka yollardan mesaj gönderiyor. Bana olduğu gibi. Arkadaşımın yanına gidip de koltuğa oturup sakinleştiğimde şunu düşündüm. “Artık eski Sıla değilsin. Yeni kimliğini kabul et.” Bunu söylemesi kolay, uygulamada bazen sıkıntılar oluyor. Ama evrenin desteğini öyle çok hissediyorum ki. Arkadaşlarım, hocalarım, ailem, her şey ve herkes. Her şeyin mükemmel olduğunu hatırladığımdaysa unutkanlıklarıma da gülümseyebiliyorum.

Yeni Tatlar


  İlginç, değişik, işte cumbul cumbul tatlara pek açığımdır. 
  Tabi bu tatlar her zaman lezzet duyularımı zirveye çıkarmıyor. 
  Anam bunun yendiğinden emin misiniz diyesim geldiği de oluyor ama içime atıp yola devam ediyorum. 
  Hayat bir yolculuk anacım, neydek durak mı...



Balkabaklı kahve... Sonlara doğru kabak tadı verdi evet.



Tofu... Soya fasulyesinden Uzak Doğu'ya has bir şey. Resmen helva muamelesi yapmışım ama heç tadı yoh.



Hurmişli kurbiş... Lezzetli ama hamuru kum kum. Misafirin yanında yenmemeli, yeniyorsa da konuşmamalı. Boğulma tehlikesi var.



Yıldız meyvesi... Belli bir tadı yok ama ay nasıl sulu, nasıl ferah.



Kumkuat... Portakalın küçüğü. Anacım ısrarla şuna kabuklarıyla yeniyor demeyin ya, zehir gibi. İçim ürperdi şu an. Soydum yedim mis gibi.



Hindistan cevizli aloe vera suyu... Nasıl sevdim bunuğğ. İçinde jelleri de var, kımıl kımıl. Çok yoğun bir tat. Yemeğin üstüne falan içerseniz dağa tırmandırabilir.



Poaça... Makedonya'ya has. İçini patatesli zannedip koca bir parça ısırdım ama yutmam zor oldu. Hepsi hamurmuş gı.



Tatlı patates... Bunu balkabağı gibi kesip, şekerle, tarçınla fırınlıyorlar, oluyor tatlı. Ama ben ısrarla kızartmasını yapmaya devam ediyorum. Türk'üm çünkü. Havuç gibi tatlımsı. Çok lezzetli.



Pecan Pie... Buraların meşhur payı. Koca kazandıran pay da diyorlar. Eskiden bundan yapıp sevdiklerine götürürmüş kızlar. Muhteşem bir tat ya. Elim ayağım titriyor şu an.



Guava... Tadı az, kokusu tropik aromalı meyve. Sehpanın üstündeki tabaktan bile kokusu geliyor buram buram. İştahla ısırıyorsunuz, yok. Bir de taş gibi çekirdekleri var. Sen uzaktan kok annem. Yemesem de olur.



Crispi roll... 12 tahıllı sağlıklı atıştırmalık. Bizim gong var ya, ona benziyor biraz. Ama çok doğal ve keyifli bir tat. Keyifli?? De get bacım, uyduruk uyduruk cümleler uydurmayın ya.



  Pardon bu yenmiyor, araya karışmış.



Mochi... Uzak doğu tatlarından. Dışı susamlı pirinç lapası. İçi... İçiiii haşhaş gibi geldi bana. Çok hoş bir tat. Çeşitleri de varmış bunun. Bizim Kore hayranları evde denemişler, tarifleri var internette. Şeklini tutturamamışlar ama olsun, mochi yapan elleriniz dert görmesin kızlar.



Demirhindi... Bilenler vardır, bizim Sensiz Olmaz'daki Paro'nun yüzünü ekşite ekşite zevkle yediği şey. Macunumsu, toprağımsı, ekşimsi. Böyle yazınca pek yenilesi gelmedi ama çok hoş bir tat. Hakkat. 


Yeni tatlar devam edecüh.
Çoh eğlenecüh. 

Rare Disease Day and the promises of personalized medicine

O ur daughter Ellen wrote the post that I republish below 3 years ago, and we've reposted it in commemoration of Rare Disease Day, Febru...